ZABURZENIA MOWY
Termin ten obejmuje wszelkie nieprawidłowości mowy, począwszy od całkowitej niemożności mówienia lub/i rozumienia włącznie.
Zaburzenia mowy przejawiają się w różny sposób np. w wypadku utraty zdolności wypowiadania się (afazja, mutyzm).
Zaburzenia mowy u dzieci mogą mieć postać zaburzeń rozwojowych lub nabytych, natomiast u osób dorosłych są zazwyczaj nabyte.
U dzieci spotyka się różnego rodzaju zakłócenia i zaburzenia rozwoju mowy. Ich postać i konsekwencja zależą od przyczyny tych zjawisk ( od rodzaju, czasu oddziaływania na organizm dziecka). Mają one charakter patologiczny.
W zależności od przyczyny i wieku dziecka mogą się one przejawiać w postaci długotrwałego braku rozwoju mowy, jego zahamowania czy regresu do wcześniejszych etapów rozwojowych, lub też w postaci częściowej bądź całkowitej utraty wykształconych już w jakimś stopniu zdolności ekspresyjno-percepcyjnych. Gdy stany te utrzymują się przez dłuższy czas, mogą spowodować mniejsze lub większe opóźnienie rozwoju mowy. Opóźnienie jest więc podstawowym sygnałem zaburzeń procesu kształtowania lub/ i rozwoju mowy. Zjawisko to często wyprzedza pojawienie się różnych form zaburzenia mowy.
Wśród zaburzeń mowy wyróżnia się:
Zaburzenia mowy przejawiają się w różny sposób np. w wypadku utraty zdolności wypowiadania się (afazja, mutyzm).
Zaburzenia mowy u dzieci mogą mieć postać zaburzeń rozwojowych lub nabytych, natomiast u osób dorosłych są zazwyczaj nabyte.
U dzieci spotyka się różnego rodzaju zakłócenia i zaburzenia rozwoju mowy. Ich postać i konsekwencja zależą od przyczyny tych zjawisk ( od rodzaju, czasu oddziaływania na organizm dziecka). Mają one charakter patologiczny.
W zależności od przyczyny i wieku dziecka mogą się one przejawiać w postaci długotrwałego braku rozwoju mowy, jego zahamowania czy regresu do wcześniejszych etapów rozwojowych, lub też w postaci częściowej bądź całkowitej utraty wykształconych już w jakimś stopniu zdolności ekspresyjno-percepcyjnych. Gdy stany te utrzymują się przez dłuższy czas, mogą spowodować mniejsze lub większe opóźnienie rozwoju mowy. Opóźnienie jest więc podstawowym sygnałem zaburzeń procesu kształtowania lub/ i rozwoju mowy. Zjawisko to często wyprzedza pojawienie się różnych form zaburzenia mowy.
Wśród zaburzeń mowy wyróżnia się:
- dysglosja – zniekształcenie dźwięków mowy lub niemożność ich wytwarzania na skutek nieprawidłowej budowy narządów mowy lub obniżenia słyszalności (rozszczepy, niedosłuch);
- dyzartria – zniekształcenie dźwięków mowy lub niemożność ich wytwarzania na skutek uszkodzenia ośrodków i dróg unerwiających narządy mowne;
- afazja – utrata częściowa lub całkowita znajomości języka na skutek uszkodzenia pewnych struktur mózgowych;
- jąkanie – zaburzenie płynności mowy (rytmu i tempa);
- nerwice mowy – mutyzm, afonia, zaburzenia tempa mowy, modulacji siły i wysokości głosu u osób cierpiących na nerwice;
- oligofazja – niedokształcenie mowy spowodowane upośledzeniem umysłowym;
- opóźniony rozwój mowy - gdy określony etap rozwoju mowy dziecka nie pojawił się w czasie powszechnie uznanym za właściwy, tj. wystąpił później niż u rówieśników
- zaburzenia mowy u osób z autyzmem - mutyzm, echolalia lub całkowity brak mowy.