NIEMOWLAK U LOGOPEDY
Logopeda nie jest specjalistą zajmującym się wyłącznie wadami wymowy czy opóźnieniem rozwoju mowy dzieci w wieku przedszkolnym lub młodszym szkolnym. Pokutuje też powszechne stwierdzenie, że skoro dziecko jeszcze nie mówi to po co korzystać z pomocy logopedy...?
Do logopedy można zgłosić się zawsze - tu nie ma ograniczeń wiekowych. Może to być rodzic z małym dzieckiem, może przyjść młody człowiek i dorosła osoba. Logopeda udziela porad i pomocy dzieciom niemówiącym, z mutyzmem, dzieciom z porażeniem mózgowym, autyzmem, zespołem Downa, maluchom, młodzieży i dorosłym z niedosłuchem, osobom po udarach mózgu, po wypadkach komunikacyjnych oraz z innymi uszkodzeniami, a także dzieciom z ze zwykłymi zaburzeniami mowy.
Rodzic powinien skonsultować się z logopedą, gdy dziecko:
Do logopedy można zgłosić się zawsze - tu nie ma ograniczeń wiekowych. Może to być rodzic z małym dzieckiem, może przyjść młody człowiek i dorosła osoba. Logopeda udziela porad i pomocy dzieciom niemówiącym, z mutyzmem, dzieciom z porażeniem mózgowym, autyzmem, zespołem Downa, maluchom, młodzieży i dorosłym z niedosłuchem, osobom po udarach mózgu, po wypadkach komunikacyjnych oraz z innymi uszkodzeniami, a także dzieciom z ze zwykłymi zaburzeniami mowy.
Rodzic powinien skonsultować się z logopedą, gdy dziecko:
- urodziło się z zagrożonej ciąży,
- w wyniku wczesnego porodu, przez co jest słabsze, o wrażliwszym układzie nerwowym,
- ma zdiagnozowane wady anatomiczne (rozszczep podniebienia),
- urodziło się z takimi wadami genetycznymi, jak zespół Downa, z mózgowym porażeniem dziecięcym.
Co powinno niepokoić rodziców maleństwa?
Rodziców powinny zaniepokoić objawy, które są zapowiedzią wad wymowy:
- mocny i zbyt długo utrzymujący się odruch kąsania,
- nieumiejętność żucia i połykania,
- nieprawidłowe oddychanie i połykanie,
- nadmierny lub osłabiony odruch gryzienia,
- nieustanne otwarcie ust i wysuwanie języka,
- niezdolność warg do całkowitego domknięcia,
- ograniczenia ruchu języka,
- brak lub słaba koordynacja ruchowa języka i warg,
- zbyt duża wrażliwość tylnej części języka i tylnej ściany gardła (maluch łatwo dławi się i występuje u niego nadmierny odruch wymiotny) lub też całkowity brak odruchu wymiotnego,
- nadmierne ślinienie się,
- skrócone wędzidełko podjęzykowe.
- problemy z karmieniem piersią
U niemowlęcia logopeda sprawdzi, czy pojawiły się odruchy ustno-twarzowe, zbada ich prawidłowość, siłę i jakość. Odruchy twarzy to reakcja mózgu, który aktywizuje motorykę twarzy i jamy ustnej.
Zmiana jakości odruchów jest dowodem na dojrzewanie układu nerwowego. Część odruchów integruje się, wygasa, a w ich miejsce pojawiają się nowe. I tak na przykład odruch kąsania jest przygotowaniem do odgryzania i żucia. Ale zbyt silny odruch kąsania powstrzymuje rozwój żucia. To z kolei zakłóca płynnośc ruchów przy gaworzeniu, oraz prowadzi do wydłużenia się okresu posługiwania sie przez maluszka sylabami, utrudnia ich łączenie i budowanie z nich słów. Brak odruchów, ich zbyt słaba lub nazbyt duża siła, są ostrzegawczym sygnałem dla lekarzy oraz logopedów. Niezintegrowane odruchy nie tylko zaburzają rozwój dziecka, ale hamują nabywanie nowych umiejętności.
Specjalista zdiagnozuje poprawność funkcji związanych z jedzeniem, fonacją (tworzeniem dźwięku), koordynacją oddychania i wytwarzania dźwięków, oceni sposób oddychania, zbada ruchomość i napięcie języka, warg. Zaprezentuje, jak można oddziaływać na mięśnie zaangażowane w proces mowy (oddechowe, kontrolujące ustawienie głowy, twarzy i jamy ustnej, klatki piersiowej), regulując ich nieprawidłowe napięcie. Pokaże też ćwiczenia jamy ustnej, polegające na leczniczym masażu dziąseł, podniebienia i języka. Następnie dbałość o wsparcie rozwoju mowy maluszka leży po stronie rodziców - najważniejsze są regularne konsultacje z logopedą, zalecone ćwiczenia oraz dbałość o kształtowanie nowych umiejętności.